Axı niyə söyürsünüz?

Sosial şəbəkələr başağrısıdır. Yaxşı, müsbət tərəfləri olduğu kimi, mənfi, hətta insanı çilədən çıxaracaq yönləri də var. Sosial şəbəkələrə ümid etmək olmaz. Səni tərifləyəcəklər, paylaşdığın statusu yüzlərlə dostun bəyənəcək və birdən təhqir, söyüş də yazıldığını görəcəksən. İnsanlarımız səbirsiz olub. Bu, məlum. Amma insanlarımız yəni bu qədər məsuliyyətsiz və savadsızdır ki, yaxşı ilə pisi biri-birindən ayıra bilmirlər? Həm də söhbət hansısa sosial problemdən gedir və yazılan status birbaşa əhalinin xeyrinədirsə? 

Söhbət millət vəkili Fazil Mustafanın təbii qaza tətbiq edilən limitin qaldırılması – artırılması (yəni, hazırda tətbiq olunan 1700 kub.metrlik limitin artırılaraq 3000 kub.metrə çatdırılması, yəni əhalinin xeyrinə, daha çox qaz istifadə edək və 20 deyil, 10 qəpikdən ödəniş hesablansın deyə. Bunu belə sözbəsöz izah edirik ki, çaşıb kimsə yenə söyüşə keçməsin – red.) ilə bağlı Milli Məclisdəki çıxışından söhbət gedir.

Sosioloq Əhməd Qəşəmoğlu «Şərq»ə açıqlamasında bunun səbəbinin bəzi insanlardakı məsuliyyətsizliyə dayandığını bildirib:

- Bizim insanlarımız, yaşlı nəsil, xüsusilə də gənc nəsil bəzən xəbərlərə, hadisələrə, yazılan statuslara məsuliyyətsiz yanaşır. Yadınızdadırsa, təxminən 2 il əvvəl səfirlik əməkdaşları ilə bağlı sosial şəbəkədə xoşagəlməz bir hadisə meydana gəldi. Bir hadisə ilə bağlı səfirlik əməkdaşı «bəyənmə» işarəsi qoyub, digər əməkdaşlar da onun «bəyənməsini» görüb, onlar da eyni hərəkəti təkrarlayıblar. Halbuki, səfirlik əməkdaşının özü də nəyi «bəyəndiyinin» fərqində olmayıbmış. Yadınızdadırsa, bu məsələ xarici diplomatiya sahəsində böyük skandala səbəb oldu. İzahat verildi, üzr istənildi və sairə. Bunlar bəzən insanların məsuliyyətsiz davranışlarından, laqeyd münasibətdən, hadisə barədə ətraflı məlumata sahib olmadan, tələsik qərar vermələrindən irəli gəlir. Mənimlə də belə hallar yaşanır. Bir paylaşım edirəm, deyək ki, bir məqalə, həmin anda kiminsə «bəyəndi»yini görürəm. Halbuki, belə ani vaxtda məqaləni, yazını oxuyub başa çatmaq mümkün deyil. Deməli, oxumadan, məzmunundan agah olmadan kimlərsə «bəyənmə»yə tələsir. Ola bilər, imzamı görüb mənə görə bəyənirlər. Amma bu, düzgün deyil. Axı anlaşılır ki, oxumadan bəyənilib.

«Burada həm də qeyri-səmimilik varmı» sualına cavabında isə Ə.Qəşəmoğlu «daha dəqiq desək, qeyri-obyektivlikdir» deyib:

- Cəmiyyətdə proseslər tez-tez dəyişir, münasibətlər dəyişir. Belə vəziyyət bizdən daha dəqiq olmağımızı tələb edir. Hadisə barədə gərək məlumatın olsun, söhbətin nədən getdiyini biləsən, sonra fikir bildirəsən. Məsələdən agah olmamış fikir bildirəndə artıq qeyri-obyektivlik olur.

Ə.Qəşəmoğlu sosial şəbəkələrin sosial araşdırmalar üçün tutarlı mənbə olduğunu da bildirib:

- Mən bir şeir paylaşıram və onun ciddi şeir olduğunu da bilirəm. Baxıram ki, tutalım, 80 nəfər bəyənib. Amma bir qadın parıltılı bir şeir paylaşır, baxırsan, bəyənmə sayı 200-ü keçib. Bunun özü sosioloji araşdırma mövzusudur. Yazılan statuslar, paylaşımlar insanların psixoloji durumunu, savadını, dünyagörüşünü, hadisələrə münasibətini ortaya qoyur. Bunlar sosioloji təhlillər aparılması üçün böyük əhəmiyyət daşıyır.